Filmy żołnierz, film czarno-biały, lata 40.

Połowa kwietnia 1945 roku. Armie Sprzymierzonych zmierzają nieuchronnie w stronę Berlina. Jedna z kompanii Wojska Polskiego ma za zadanie dokonać rozpoznania bojem przeprawy przez Odrę. Kompanię tworzą zaprawieni w walkach weterani jak kapral Wojciech Naróg (Wojciech Siemion), porucznik Kaczmarek (Krzysztof Chamiec). Wśród pozostałych żołnierzy są także między innymi młody AK-owiec – uczestnik powstania warszawskiego, wysiedleńcy z kresów oraz dowódca major Polak (Nikołaj Rybnikow).

Delia (Paola Cortellesi), żona Ivana (Valerio Mastandrea), matka trójki dzieci, mieszkała w Rzymie w drugiej połowie lat 40. Miasto zostało wówczas podzielone pomiędzy nadzieję zrodzoną z Wyzwolenia i trudności materialne spowodowane rozpoczynającą się wojną. W obliczu autorytarnego i gwałtownego męża Delia znajduje pocieszenie jedynie w swojej przyjaciółce Marisie (Emanuela Fanelli), z którą dzieli chwile lekkości i intymnych zwierzeń. Ich ponura rutyna kończy się wiosną, kiedy cała podekscytowana rodzina przygotowuje się do świętowania rychłych zaręczyn najstarszej córki Marcelli (Romana Maggiora Vergano). Jednak nadejście tajemniczego listu wywróci wszystko do góry nogami i popchnie Delię do odnalezienia w sobie odwagi i wyobrażenia sobie lepszej przyszłości nie tylko dla siebie.

Jest wiosna 1945 roku, w starym zamku, gdzieś na późniejszych ziemiach zachodnich, urządza sobie kryjówkę niemiecki generał, uciekający przed nacierającą armią radziecką. Nie wie, że parę metrów pod jego stopami, na straży zgromadzonych w piwnicy beczek z winem, czuwa czerwonoarmistka, Marusia. Do tej samej warowni przypadkowo trafia również polski żołnierz – szeregowy Orzeszko, uważany przez kolegów z oddziału za nieuleczalny przypadek ciamajdy i pechowca.

Ostatni dzień wojny. Poranek pierwszego dnia pokoju. Pokazać tej szczególnej nocy losy młodego człowieka uwikłanego w okupacyjną przeszłość, zmęczonego bohaterstwem, przeczuwającego inne, lepsze życie. Cóż to za piękny temat do filmu. Tej szczególnej nocy spotyka się przeszłość z przyszłością - i zasiada do jednego stołu. Przy akompaniamencie tang i fokstrotów bohater filmu, Maciek Chełmicki, szuka odpowiedzi, jak żyć dalej - jak zrzucić dławiący bagaż przeszłości, rozwiązuje odwieczny dylemat żołnierza. Słuchać czy myśleć. A jednak Maciek zabije...

Wiosna 1945 roku. Oddziały I Armii Wojska Polskiego zbliżają się do Wału Pomorskiego. Brnąc przez błoto, zalane leśne trakty mozolnie zbliżają się do Kołobrzegu. Niemcy nie zamierzają poddać się bez walki i zacięcie bronią swych pozycji. Kompania dowodzona przez porucznika Kotarskiego, której radiowy kryptonim brzmi „Jarzębina”, bierze czynny udział w zmaganiach. Żołnierze są już zmęczeni walką. Chcą wracać do swoich najbliższych, marzą o spokojnym, cichym, własnym kawałku ziemi. Po wkroczeniu do Kołobrzegu walki toczą się o każdy dom, każdy pokój, każdy skrawek ziemi. Po ciężkim boju polscy żołnierze wypierają hitlerowców z miasta i dochodzą do Bałtyku. Niestety nie wszyscy. Nie ma wśród nich już porucznika Kotarskiego i wielu jego towarzyszy.

Tragiczne losy bohaterskiego żołnierza ukazujące walki toczące się w 1946 roku w Bieszczadach, gdzie ciągle jeszcze obecne są oddziały UPA i WiN. Tytułowy ogniomistrz Kaleń walcząc z ukraińskimi nacjonalistami, zostaje pojmany. W wyniku tortur zaczyna udawać dezertera, co pozwala mu zmylić czujność wroga i uciec. Brawurowa walka wydaje się być nagrodzona, nadchodzi bowiem wreszcie odsiecz polskich oddziałów. Wydaje się, ponieważ Kaleń postanawia jeszcze uratować ukraińskie dziecko…